زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

اسوه (مفردات‌نهج‌البلاغه)





اسوه یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای سرمشق و مقتدا می‌باشد. کاربرد آن در بیان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) با همین معنی و مفهوم در موارد متعددی آمده است. ضمن آن‌که در سایر سخنان آن حضرت (علیه‌السلام) در معنای برابری نیز بکار رفته، که در خطبه‌ها و نامه‌ها مورد اشاره قرار گرفته است.


۱ - مفهوم‌شناسی



اسوه عبارت است از سرمشق و مقتدا. همچنین در لغت به معنای برابری نیز آمده است: «الاسوة: القدوة» و نیز آمده «تاسی به: اقتدی.»

۲ - اقتدا و مقتدا



در رابطه به تبعیت از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) فرموده: «فتاسّ بنبیّک الاطیب الاطهر (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله) فان فیه اسوة لمن تاسّی؛ به پیامبر اطیب و اطهر خودت تاسّی کن که در او برای هر پیروی کننده سرمشقی هست.»

۳ - برابری



این کلمه نیز به معنی برابری آید. گویند: «آسیته بنفسی: سوّیته» آن حضرت به سهل بن حنیف عامل مدینه در رابطه با گریختن عدّه‌ای به سوی معاویه نوشت: «... و علموا انّ الناس عندنا فی الحّق اسوة فهربوا الی الاثرة فبعدا لهم؛ آن‌ها دانستند که مردم در نزد مادر حق برابرند لذا به طرف استبداد و اختصاص دنیا به خود، فرار کردند، دور باشند از رحمت حق.» و آنگاه که طلحه و زبیر از آن حضرت در رابطه با مساوات انتقاد کردند فرمود: «و اما ما ذکرتما من امر الاسوة فان ذلک امر لم احکم انا فیه برایی... بل وجدت انا و انتما ما جاء به رسول اللّه صقد فرغ منه؛ آنچه درباره مساوات در میان مردم و عدم تبعیض گفتید: من در آن به رای خود نرفته‌ام بلکه در شریعت ثابت شده است...» و به محمد بن ابی بکر می‌نویسد: «و ابسط لهم وجهک و آس بینهم فی اللحظة و النظرة؛ با مردم مصر گشاده‌رو باش و میان آن‌ها در نیم نگاه و نگاه تمام برابری به وجود آور.»

۴ - پانویس


 
۱. فارابی، أبو إبراهیم، معجم دیوان الأدب، تحقیق:دکتور أحمد مختار عمر، القاهره، مؤسسة دارالشعب للصحافة والطباعة والنشر،ج۴، ص۱۵۳، ۱۴۲۴.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۲۷، خطبه۱۶۰.    
۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۶۱، نامه۷۰.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۲۲، خطبه۲۰۵.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۸۳، نامه۲۷.    


۵ - منبع


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اسوه»، ص۵۱.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.